دەقی وەلامی وەزیری دەرەوەی سوید بۆ ئامینە کاکە باوە سەبارەت بەو پێشیلکاریانەی بەرامبەر ڕۆژنامەنوسان و چالکاوانان لە هەرێمی کوردستان ئەنجام دەدرێت.

وەڵام بە پرسیاری پێشتر ئامادە کراوی ئامینە کاکە باوە بە ژمارەی ٢٠٢٠/٢١:٤٧١

مافەکانی مرۆڤ لە کوردستان

بەرێز سەرۆکی پارلەمان

ئامینە کاکە باوە پرسیاری ئاراستەی من کردوە ، کە کامە ڕیکارم گرتوەتەبەر لە بەرانبەر حکومەتی هەرێم سەبارەت بە ئازادی ڕادەربڕین و ئازادیە دیموکرتیەکان و بە دیاریکراوی ئازادکردنی ٢٦ دەستگیر کروی ئەم دوایانە کە پێکهاتون لە ڕۆژنامەوان، چالاکانی سیاسی و چالاکانی پاراستنی مافەکانی مرۆڤ.

هەل و مەرجی مافەکانی مرۆڤ، دیموکراسی و پرەنسیپەکانی حکومەت بۆ پاراستنی مافی وڵاتیان لە عێراقا زۆر خراپە. بابەتی مافەکانی مرۆڤ ، دیموکراتی و پرۆسەی پاراستنی مافی هاوڵاتیبون لە ڕاپۆرتی ٢٠١٩ ی حکومەت دا بە ڕونی باسی لێوەکراوە، ئەو نارەزایەتیانەی لە ٢٠١٩ وەڕێ کەوەت و دەنگی بەرز کردەوە و بە ڕێپێوانی بەردەوام هەموو وڵاتی گرتبویەوە کەوتە بەر سەرکوتی توند لە لایەن ئەو لایەنانەی دەیانەوێ ئازادی ڕادەبڕین سنووردار بکەن. هەم چالاکانی دیموکراتیخۆاز و هەم ڕۆژنامەوانان ڕوبەوڕی توند وتیژی و دەستگیر کردن و دورخستنەوە و هەڕەشەی کوشتن بونەتەوە. بە گوێرەی راپۆرتی ڕێکخراوی سنوورنەناسان عێراق لە ڕێزبەندی ١٦٢ هەمەین لە ناو ١٨٠ وڵاتدایە. لەکاتیکدا لەساڵی ٢٠١٩ عێراق لە پلەی ١٥٦ دا بوو.

سەبارەت بە ڕەوشی شیروان شێروانی و هاورێ ڕۆژنامەوانەکانی لە کوردستانی عیراق دا من لە پرسیاری پەرلەمانی ژمارەی ٢٠٢٠/٢١:٢١١ دا وەڵامی ئامینە کاکەباوام دایەوە ، کە ئێمە وەک حکومەت زور بە نیگەرانیەوە چاو لەو دەستگیر کردن و بە کار هێنانی توند وتیژی دژی ڕۆژنامەوانان و پارێزەرانی مافەکانی مرۆڤ لە عێراق و ناوچە کوردیەکان دەکەین.

پێشوەچونەکان لە ناوچە کوردیەکانی عێراق دا کەش وهەوایەکی توندی دژ بە ڕەخنەگران هێناوەتە ئاراوە. زۆر بە نیگەرانیەوە دەێلێم کە تازە بە تازە سێ رۆژنامەوان لە ناویاندا شێروان شێروانی و چەند چالاکێکی دیکە دادگای کران و هەر کامە بە شەش ساڵ زیندانی کردن حوکمدران و تاوانی توندیان ئاراستە کراوە.

بە قوڵی جێگەی نیگەرانیە کە ڕەخنە گران و ئەوانەی حوکم دراون و زیندانی کراون مافی پارێزگاری کردنیان پێنەدراوە. سوید چاوەڕووانە کە ڕێزگرتن لە مافەکانی مرۆڤ، ئازادی ڕادەربڕین و میدیای بێلایەن وئازاد و هەروها ئازادیە بنەڕەتیەکان ڕەچاو بکرێ . لە ڕۆژانی ڕابووردوودا ئەم داواکاریانەمان ئاراستەی نوێنەری کوردەکانی ناوچەکە لە عێراق کردوە.

سوید پەیوەندیەکی زۆری هەیە بە دابینکردنی پاراستنی مافەکانی مرۆڤ و پێشکەوتنە دیموکراتیەکان لە عێراقا. ئێمە ستراتیژیەکمان بۆ پێشخستن و دابینکردنی ئازادی ڕادەربڕین، پاراستنی مافەکانی مرۆڤ و بەڕێکخستن بونی کۆمەڵگای مەدەنی لەو بوارادانە دا هەیە.

ئێمە جارێکتر ئەو داواکاری و چاوەڕوانیانەی خۆمان سەبارەت بە پاراستنی مافەکانی مرۆڤ و ئازادیە کۆمەڵایەتیەکان لەگەل حکومەتی عیراق دا دێنینەوە گۆڕی. ئەم داواکریانەش ئاراستەی نوێنەرانی حکومەتی عیراق و حکومەتی کوردی دەکەین.

من هەوڵ ئەدەم لە چاوپێکەوتنم لەگەل نوێنەرانی حکومەتی عیراق و حکومەتی کوردی دا بە پێداگریەوە پێیان بڵیم ئێمە وەک سوید چاوەڕوانیمان ئەوەیە مافەکانی مرۆڤ پارێزارو بێت. هەروەها سوید بەردەوام دەبێ لە پێوەندیەکانی لەگەل کۆمەڵگەی مەدەنی لەو دەڤەرانە بە کوردستانیشەوە.

سوید پاڵپیوەنەرێکی چالاکە لە ناو یەکیەتی ئەوروپا و نەتەوە یەکگروتەکان بۆ سەرەنج دانە سەر پێشێلکردنەکانی مافەکانی مرۆڤ و ئازدیەکان لە عێراق. ئێمە لە ناو یەکیەتی ئەوروپا لە تێکۆشانداین بۆ بەرزکردنەوەی ئاستی دیموکراتی و ڕێز گرتن لە مافەکانی مرۆڤ و هاوکاری زیاتر لەگەڵ حکومەت لەو بوارانەدا.

Utrikesdepartementet

Utrikesministern

Svaret är avsett att lämnas tisdagen den 9 mars 2021.

Bör inte publiceras innan svaret har lämnats muntligt i kammaren.

Svar på interpellation 2020/21:471 av Amineh Kakabaveh (-)

Mänskliga rättigheter i Kurdistan

Herr/Fru talman!

Amineh Kakabaveh har frågat mig vilka åtgärder jag avser vidta för att förmå Kurdistans regionala regering att respektera yttrandefriheten och andra demokratiska rättigheter och snarast försätta de 26 journalisterna och andra politiska fångar och MR-aktivister på fri fot.

Situationen vad gäller de mänskliga rättigheterna, demokratin och rättsstatens principer i Irak är allvarlig. Detta tydliggörs i regeringens rapport om mänskliga rättigheter, demokrati och rättsstatens principer i Irak som publicerades 2019. Den proteströrelse som sedan 2019 kommit till uttryck genom återkommande demonstrationer runt om i landet står under hårt tryck från aktörer som vill begränsa yttrandefriheten. Både demokratiaktivister och journalister har utsatts för godtyckliga arresteringar och bortföranden, våld och riktade mord. Enligt reportrar utan gränser rankas Irak på plats 162 av 180 länder när det kommer till pressfrihetsindex, att jämföra med plats 156 år 2019.

Jag svarade nyligen Amineh Kakabaveh på riksdagsfråga 2020/21:211 om gripandet av Sherwan Sherwani och hans journalistkollegor i irakiska Kurdistan med att regeringen ser med största allvar på gripanden av och våld mot journalister och människorättsförsvarare i Irak, inklusive i den kurdiska regionen.

Utvecklingen i den kurdiska regionen av Irak präglas just nu av ett allt hårdare politiskt klimat mot oppositionella röster. Det är med stor oro jag noterar att tre journalister, däribland Sherwan Sherwani, och två aktivister vid en rättegång i Erbil nyligen dömdes till sex års fängelse för allvarliga brott.

Det är också djupt oroande att de dömda liksom andra gripna oppositionella hållits fängslade utan tillräckligt rättsskydd. Sverige förväntar sig att respekten för mänskliga rättigheter, inklusive yttrandefrihet, en fri och oberoende media liksom rättsstatens principer upprätthålls, och har också nyligen framfört dessa uppfattningar till politiska företrädare i den kurdiska regionen av Irak. Sverige har ett brett engagemang i Irak för att främja en demokratisk utveckling och respekt för mänskliga rättigheter. Vi ger genom strategin för utvecklingssamarbetet med Irak stöd för att förbättra det civila samhällets möjligheter att organisera sig med särskilt fokus på bl.a. mänskliga rättigheter. Vi lyfter återkommande frågor om mänskliga rättigheter, inklusive yttrandefrihetsfrågor, samt demokrati i vår dialog med företrädare för den federala regeringen i Bagdad och för KRG i Erbil.

Jag kommer i mina möten med irakiska företrädare, inklusive med företrädare för KRG, att fortsätta att inskärpa att vi på svensk sida förväntar oss att de mänskliga rättigheterna efterlevs. Sverige för också en kontinuerlig dialog med företrädare för det irakiska civilsamhället, inklusive i Kurdistan.

Sverige är pådrivande inom EU, FN och i andra sammanhang när det gäller att uppmärksamma kränkningar av de mänskliga rättigheterna i Irak. Vi verkar inom EU för ett fördjupat samarbete med Irak för att främja en ökad demokrati och stärkt respekt för mänskliga rättigheter.